اسپری فوم یا فوم پاششی پلی‌یورتان (Polyurethane spray foam) به این دلیل اهمیت و کاربرد زیادی دارد که در بهینه‌سازی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی به موازات پیشرفت تکنولوژی، نقش موثری داشته است. مصرف بی‌رویه انرژی موجب اتمام منابع جهانی آن گردیده است، منابعی که تولید مجدد آن نیازمند گذشت سالیان متمادی است. استفاده از عایق‌های دمایی روشی موثر و مقرون به صرفه از نظر اقتصادی است، به گونه‌ای که از هدر رفت منابع انرژی جلوگیری می‌شود. از جمله‌ی این عایق‌ها می‌توان به اسپری فوم‌های پلی‌یورتان (عایق‌های پاششی پلی‌یورتان) اشاره نمود. اسپری فوم پلی‌یورتان در دو نوع عایق حرارتی و عایق صوتی، جایگزینی برای عایق‌های سنتی ساختمان مانند فایبرگلاس محسوب می‌شوند.
تاریخچه حضور اسپری فوم پلی‌یورتان در صنعت
استفاده از اسپری فوم پلی‌یورتان به سال ۱۹۴۰ بر می‌گردد، جایی که به عنوان پوشش هواپیمای نظامی مورد استفاده قرار گرفت. از سال ۱۹۷۰ با گسترش صنایع و فناوری تولید، اسپری فوم‌ها به عنوان عایق مورد استفاده قرار گرفتند.
اسپری فوم پلی‌یورتان
اسپری فوم پلی‌یورتان متشکل از دو جزء پلی‌ال و ایزوسیانات است که با هم ترکیب شده و محصول بدست آمده به عنوان عایق پاششی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دو جزء با استفاده از دستگاه‌های مخصوص و در ابعاد مشخص روی سطح مدنظر اسپری می‌شوند. یک مخلوط دو جزئی متشکل از پلی‌ال و ایزوسیانات فرموله در سر یک دستگاه پاشش به هم می‌رسند و یک فوم را تشکیل می‌دهند که روی سطوح مختلف شامل سقف، صفحات بتنی، داخل حفره‌های دیوار یا سوراخ‌هایی که در دیوار ایجاد شده، اسپری می‌گردد. فوم پس از پاشش بلافاصله روی سطح ایجاد شده و به حالت جامد در می‌آید. با استفاده از اسپری فوم‌های پلی‌یورتان می‌توان مساحت زیادی را در طی مدت زمان کوتاه به راحتی عایق‌کاری کرد. پس از خشک شدن اسپری فوم، عایقی دائمی و مادام‌العمر با مقاومت مطلوب در برابر بسیاری از مواد به وجود می‌آید که می‌تواند شکل خود را حفظ کند. محصول بدست آمده به عنوان اسپری فوم‌ها در بازار شناخته می‌شود که می‌تواند در فضاهای داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قرار گیرد. معمولا کاربرد این محصول به نیاز مصرف‌کننده و نوع آن بستگی دارد.
انواع اسپری فوم‌های پلی‌یورتان
اسپری فوم یا فوم پاششی پلی‌یورتان، یک ماده عایق همه کاره است که در ساختمان‌سازی روی دیوارها و سقف‌ها اسپری شده و به شکل محیط اطراف در می‌آید. این مواد در انواع سلول بسته و سلول باز در دسترس هستند که هر کدام دارای مزایا و معایبی می‌باشند.
مطالعه بیشتر : فوم چوب پلی‌یورتان چیست و چه کاربردی دارد؟
اسپری فوم پلی‌یورتانی سلول بسته
اسپری فوم پلی‌یورتان سلول بسته از سلول‌های ریز با دیواره‌های سلولی جامد تشکیل شده است. سلول‌ها با گاز خاصی پر می‌شوند که خاصیت عایقی را در اسپری فوم مورد نظر ایجاد می‌کند. این نوع از فوم‌ها موجب افزایش استحکام سازه‌ها می‌شوند و برای پوشش‌دهی سقف نسبت به سایر فوم‌ها ارجح هستند. این اسپری فوم مقاومت حرارتی بالایی داشته و به عنوان سدی برای جلوگیری از نفوذ بخارات (هنگام قرار گرفتن در معرض رطوبت بالا) عمل می‌کند. به طور کلی، دانسیته اسپری فوم‌های سلول بسته بین ۳۰ تا۴۰kg/m۳ است. امروزه از این عایق‌ها در سقف، استخر، پارک‌های آبی سرپوشیده، فضای باز و نیز عایق بندی لوله‌ها و مخازن استفاده می‌شود.
اسپری فوم پلی‌یورتانی سلول باز
این نوع اسپری فوم پلی‌یورتان منافذ بازتر و دانسیته کمتری نسبت به نوع سلول بسته دارد. ارزانتر بوده و اغلب از آن به عنوان عایق صوت استفاده می‌شود. اسپری فوم سلول باز برای استفاده به عنوان عایق رطوبت، آب و حرارت عملکرد ضعیفی دارد. این فوم‌ها معمولاً دارای دانسیته بین ۸ تا ۱۲kg/m۳ هستند که به طور قابل توجهی از دانسیته فوم عایق حرارتی کمتر است. فوم سلول باز انعطاف‌پذیرتر از فوم سلول بسته است، که به آن اجازه می‌دهد تا با انبساط و انقباض ناشی از شرایط آب و هوایی تنظیم شود. در مقابل، فوم سلول بسته ممکن است باعث از بین رفتن ساختار سلولی با گذشت زمان شود، زیرا نمی‌تواند به اندازه کافی در برابر شرایط محیطی انعطاف نشان دهد. اسپری فوم سلول‌باز یک مانع صوتی مناسب در محدوده فرکانس معمولی ایجاد می‌کنند. بنابراین، این فوم‌ها برای نصب در سطوح مختلف به خصوص زیر زمین و اطراف اتاق‌های تئاتر مناسب هستند و به علت مقاومت کم در برابر آب نمیتوانند در فضای باز مورد استفاده قرار گیرند.
مزایای استفاده از اسپری فوم پلی‌یورتان
مهمترین مزیت استفاده از اسپری فوم کاهش هدررفت و هزینه انرژی است. استفاده از این عایق پلی‌یورتانی باعث جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها، بوی نم کمتر و نیز کاهش فرسایش ساختمان خواهد شد. همچنین اسپری فوم پلی‌یورتان می‌تواند به عنوان عایق صدا عمل کرده و روی کف، سقف و دیوارها اعمال گردند. این عایق‌های پاششی پلی‌یورتان وزن سبکی داشته و مطابق با آخرین استانداردها و روش‌ها برای سبک‌سازی ساختمان استفاده می‌شوند. قابلیت اجرا و استفاده سریع در کمترین زمان برای بیشترین وسعت، امکان عایق‌کاری تمام نقاط ساختمان، مقاوم بودن و قابلیت شست و شوی مداوم، ماندگاری بالا و نیز چسبندگی خوب بدون نیاز به استفاده از چسب یا پیچ از مهمترین مزایای اسپری فوم پلی‌یورتان می‌باشد.
نکات ایمنی در زمان استفاده از اسپری فوم
استفاده از اسپری فوم پلی‌یورتان به عنوان عایق پاششی مستلزم رعایت نکات ایمنی است. فرمولاسیون جزء پلی‌ال مورداستفاده ممکن است حاوی گازهای مضر و سمی باشد که در حین استفاده ممکن است متصاعد شده و مشکلات تنفسی را برای انسان ایجاد کند. احتمال پاشیده شدن مواد نیز می‌تواند موجب ایجاد حساسیت و آسیب به چشم و پوست شود. اسپری فوم‌ها از دسته‌ی مواد تجدیدناپذیر بوده و بازگشت آن به چرخه طبیعت مستلزم طی زمان بسیار طولانی است. از طرفی به علت دشواری پاک کردن این مواد از روی سطوح، بهتر است اسپری فوم پلی‌یورتان برای مکان‌هایی استفاده شود که نیاز به بازرسی و یا تعمیر و نگهداری ندارند.
ترکیبات اسپری فوم پلی‌یورتان دارای مواد شیمیایی حساسیت‌زا می‌باشند، بنابراین تماس مستقیم آنها با چشم و پوست در حین پاشش ممکن است موجب حساسیت و التهابات شدید گردد. همچنین تنفس مستقیم این مواد از طریق دهان یا بینی ممکن است منجر به ایجاد مشکلات تنفسی و ریوی شود. بنابراین بایستی در حین پاشش از لباس‌های مخصوص و پوشیده استفاده کرد. همچنین هنگام استفاده از اسپری فوم پلی‌یورتان استفاده از ماسک، لباس مناسب کار، عینک ایمنی و از همه مهمتر دستکش بایستی مورد توجه قرار گیرد.
بدون دیدگاه