اسپری فوم‌های پلی‌یورتان، یک ماده عایق همه کاره است که در ساختمان‌ها روی دیوارها و سقف‌ها اسپری می‌شود، در آنجا به سرعت فوم شده و به شکل محیط اطراف تغییر حالت می‌دهد. این مواد در انواع “سلول بسته” و “سلول باز” موجود هستند که هر کدام بسته به نیازهای کاربردی خود، مزایا و معایبی را ارائه می‌دهند. در ادامه به طور خلاصه تفاوت بین این فوم‌های عایقی توضیح داده شده است.
فوم پلی‌یورتان سلول بسته (عایق حرارت)
فوم پلی‌یورتان سلول بسته از سلول‌های ریز با دیواره‌های سلولی جامد تشکیل شده و شبیه بادکنک‌هایی است که محکم روی هم قرار گرفته‌اند. سلول‌ها با گاز مخصوصی پر می‌شوند که میزان عایقیت فوم را تا حد امکان بالا می‌برد. هنگامی که فوم سلول بسته روی سطوح اعمال می‌شود، استحکام سازه‌ها افزایش یافته و همین ویژگی باعث گردیده تا برای کاربردهای سقف نسبت به دیگر فوم‌ها ترجیح داده شود. مقاومت حرارتی بالای این فوم به طور قابل توجهی بهتر از فوم سلول باز است. همچنین، این نوع فوم به عنوان مانع نفوذ بخارات عمل کرده و در صورتی که عایق در معرض میزان بالایی از رطوبت قرار گیرد، اهمیت این ویژگی به خوبی مشخص می‌شود. به طور کلی، دانسیته فوم‌های عایق حرارت بین ۳۰ تا kg/m۳ 40 است.
فوم پلی‌یورتان سلول باز (عایق صوت)
فوم پلی‌یورتان سلول باز یک عایق منعطف با دیواره‌های سلولی باز است که به هوا اجازه می‌دهد آنها را پر کند. این فوم‌ها معمولاً دارای دانسیته بین ۸ تا kg/m۳ ۱۲ هستند که به طور قابل توجهی از دانسیته فوم عایق حرارتی کمتر است. همچنین، فوم‌های عایق صوت دارای مقدار ضریب انتقال حرارت بالاتری در هر سطح مقطع ثابت هستند (K-Factor)، اگرچه این فوم‌ها هنوز عایق حرارتی خوبی در کاربردهای مختلف محسوب می‌شوند. ویژگی‌های ممانعت‌کننده انتقال هوا و بخارات این فوم نسبت به فوم‌های سلول بسته ضعیف‌تر است. فوم‌های عایق صوت چون به بیش از ۱۰۰ برابر اندازه مایع اولیه خود منبسط می‌شوند، نیاز به اصلاح و دفع مواد اضافی دارد. اغلب در پروژه‌های ساختمانی فوم سلول باز به دلیل مزایای زیر انتخاب می‌شوند.
از جمله:
- هزینه‌کم آن در مواردی که عملکرد اقتصادی مهم است، فوم سلول باز به طور کلی جایگزین روش‌های با هزینه بیشتر جهت عایق صوتی می‌گردد.
- ایجاد یک مانع صوتی مناسب که این فوم در محدوده فرکانس معمولی نسبت به فوم سلول بسته عایقیت صوتی بهتری دارد. به همین دلیل، این فوم‌ها برای نصب در سطوح مختلف به خصوص زیر زمین و اطراف اتاق‌های تئاتر مناسب هستند.
- فوم سلول باز انعطاف پذیرتر از فوم سلول بسته است، که به آن اجازه می‌دهد تا با انبساط و انقباض ناشی از شرایط آب و هوایی تنظیم شود. در مقابل، فوم سلول بسته ممکن است باعث از بین رفتن ساختار سلولی با گذشت زمان شود، زیرا نمی‌تواند به اندازه کافی در برابر شرایط محیطی انعطاف نشان دهد.
- نفوذپذیری آن در برابر رطوبت. در حالی که اغلب به عنوان دلیلی برای اجتناب از استفاده از این فوم ذکر می شود، در شرایط خاص می‌تواند برای عبور رطوبت از سطح فوم عایقی مفید باشد. به عنوان مثال، فوم سلول باز که در سقف‌ها استفاده می‌شود، به نشتی سقف اجازه می‌دهد تا به فضای زیر که احتمال رویت آن بیشتر است، راه پیدا کند. فوم سلول بسته مورد استفاده در همان کاربرد، رطوبت را حبس می کند، نشت را پنهان کرده و به طور بالقوه منجر به پوسیدگی سقف یا دیوار می‌گردد. با این‌حال، فوم سلول باز در جایی که رطوبت زیاد وجود دارد نبایستی استفاده گردد، زیرا رطوبت ارزش عایقی صدای آن را کاهش می‌دهد.
کاربردهای ساختمانی
اسپری فوم پلی‌یورتان (SPF) در دو نوع عایق حرارتی و عایق صوتی، جایگزینی برای عایق‌های سنتی ساختمان مانند فایبرگلاس محسوب می‌شوند. یک مخلوط دو جزئی متشکل از ایزوسیانات و پلی‌ال فرموله در سر یک دستگاه پاشش به هم می‌رسند و یک فوم را تشکیل می‌دهند که روی سطوح مختلف شامل سقف، صفحات بتنی، داخل حفره‌های دیوار یا سوراخ‌هایی که در دیوار ایجاد شده اسپری می شود.
“فوم پاششی” همچنین یک اصطلاح غیررسمی است که برای اشاره به مواد فوم پلی‌یورتانی مختلف کاربرد داشته و در ساخت و ساز پروژه عمرانی برای ایجاد عایق حرارتی، صوتی و … استفاده می‌گردد. پلی‌یورتان (PUR) و پلی‌ایزوسیانورات (PIR) دو نوع فوم مورد استفاده در این کاربرد هستند.
کاربردهای بسته‌بندی
یکی دیگر از کاربردهای فوم‌های عایقی پاششی، کاربردی بسیار تخصصی در بسته‌بندی قطعات مختلف (به خصوص اقلام شکننده) در هنگام حمل و نقل است. اصول بسته‌بندی مهندسی شده این فوم‌ها برای محافظت از مجسمه‌ها، گلدان‌ها، فسیل‌های بزرگ، پایه لامپ‌ها، رایانه‌ها، مبلمان، لوسترها و سایر اشیاء طراحی شده‌اند. به دلیل انبساط فوم مایع تا ۳۰ تا ۶۰ برابر حجم حالت مایع خود، باعث می‌شود تا تقریباً از هر اندازه، فرم و وزنی از قطعات محافظت کند. با توجه به شکل قطعات، تمامی سطوح آنها توسط فوم به طور ایمن و یکنواخت پر شده و در برابر ضربه ایمن می‌گردد. انواع مختلفی از این مواد وجود دارد که می‌توان از آنها برای رفع نیازهای خاص استفاده نمود.
بدون دیدگاه